Ναι, τα χειμερινά ορειβατικά παπούτσια διαφέρουν και προσφέρουν άλλου είδους ασφάλεια. Αν είσαι από τα άτομα που τους αρέσει η πεζοπορία στο βουνό, το πιο πιθανό είναι ότι τις περισσότερες βόλτες σου τις κάνεις την άνοιξη ή το φθινόπωρο. Σκέφτεσαι όμως φέτος να συνεχίσεις τις βόλτες σου και το χειμώνα. Γνωρίζεις βέβαια ότι όσο αλλάζουν οι εποχές, αλλάζουν και οι ανάγκες σου σε εξοπλισμό, και στην περίπτωσή σου το πρώτο που πρέπει να σκεφτείς είναι τα χειμωνιάτικα παπούτσια πεζοπορίας.
«Μα έχω φθινοπωρινά παπούτσια», θα πεις. Τα φθινοπωρινά παπούτσια πεζοπορίας δεν είναι πάντα κατάλληλα για χρήση το χειμώνα, γιατί αν μουλιάσουν θα παγώσουν, και μαζί τους και τα πόδια σου. Χρειάζεσαι χειμερινά ορειβατικά παπούτσια.
Στη χειρότερη περίπτωση αυτό μπορεί να καταλήξει σε κρυοπαγήματα – και πίστεψέ μας, δεν είναι κάτι που θέλεις να πάθεις. Στο άρθρο αυτό θα παρουσιάσουμε τα χειμερινά ορειβατικά παπούτσια πεζοπορίας που μπορεί να σου χρειαστούν ανάλογα με τις συνθήκες στις οποίες θα βρεθείς.
Ανάλογα με την κατηγορία πεζοπορίας, σου προτείνουμε τις εξής λύσεις:
Απλή χειμερινή πεζοπορία, με λίγο ή καθόλου χιόνι
Προτείνουμε ένα ζευγάρι χειμωνιάτικα παπούτσια (ουσιαστικά είναι άρβυλα) με καλή μόνωση και αδιαβροχοποίηση. Ουσιαστικά αυτό που θέλεις είναι να διατηρήσεις το πόδι σου ζεστό και στεγνό. Ανάλογα με το έδαφος στο οποίο θα κινείσαι, μπορείς να επιλέξεις ημι-άκαμπτη ή άκαμπτη σόλα, που είναι κατάλληλη για να προστατεύσεις το πέλμα σου από βράχια και κλαδιά. Αν όμως το έδαφος είναι σχετικά ομαλό, δεν είναι απαραίτητη και θα είσαι εντάξει και με πιο εύκαμπτη σόλα.
Ήπια πεζοπορία σε ακραίες καιρικές συνθήκες
Φρόντισε να επιλέξεις άρβυλα που παρέχουν έξτρα μόνωση από το κρύο για να μην παγώσεις, ιδιαίτερα αν δεν περπατήσεις και πολύ. Υπάρχουν υλικά που, σε συνδυασμό με τις κατάλληλες κάλτσες, κάνουν το άρβυλο πραγματικά αδιαπέραστο. Δώσε ιδιαίτερη σημασία στη σόλα και σιγουρέψου ότι είναι αντιολισθητική, ιδιαίτερα αν δεν προτίθεσαι να έχεις μαζί σου κραμπόν. Τέλος, ένα πιο ψηλό άρβυλο ίσως είναι κάπως βαρύτερο αλλά θα σε προφυλάξει περισσότερο.
Πολυήμερη πεζοπορία σε ακραίες καιρικές συνθήκες και ενδεχομένως χιόνι ή πάγο
Αν ξεκινάς για πολυήμερη πεζοπορική εκδρομή, προτίμησε να επενδύσεις σε χειμωνιάτικα παπούτσια πεζοπορίας με άκαμπτη σόλα. Στην αρχή ίσως σε κουράσουν, αλλά στην πορεία θα δεις ότι η άκαμπτη σόλα βοηθάει πολύ, δεδομένου ότι θα έχεις κι ένα βαρύ σακίδιο στην πλάτη. Δώσε μεγάλη προσοχή στη συμβατότητα με τα κραμπόν, τα οποία θα χρειαστείς σίγουρα αν βρεθείς σε χιόνι ή πάγο. Τέλος, φρόντισε οπωσδήποτε οι μπότες να έχουν αποσπώμενους εσωτερικούς πάτους, έτσι ώστε να μπορείς να τους αφαιρέσεις και να τους τοποθετήσεις μέσα στον υπνόσακό σου κατά τη διάρκεια της νύχτας για να μην παγώσουν.
One size fits all? Δεν ισχύει για τα χειμερινά ορειβατικά παπούτσια…
«Μα δεν υπάρχει ένα ζευγάρι χειμωνιάτικα ορειβατικά μποτάκια που μπορώ να χρησιμοποιήσω παντού;» θα ρωτήσεις. Η απάντηση είναι αρνητική, διότι το «σωστό» ζευγάρι εξαρτάται απόλυτα από το τι θα κάνεις και από το πού θα πας. Η διαδρομή που θα ακολουθήσεις, η κλίση του εδάφους, το υψόμετρο, η θερμοκρασία, οι συνθήκες (ανώμαλο έδαφος / χιόνι / πάγος κτλ), καθώς και οι προσωπικές σου προτιμήσεις και ιδιαιτερότητες είναι μερικοί από τους παράγοντες που πρέπει να λάβεις υπόψη πριν επιλέξεις χειμωνιάτικες μπότες πεζοπορίας.
Τα βασικά χαρακτηριστικά που είναι απαραίτητα για όλα τα χειμερινά παπούτσια είναι η καλή μόνωση και η αδιαβροχοποίηση (μεμβράνη Gore-Tex). Από εκεί και πέρα, υπάρχουν διάφορα άλλα χαρακτηριστικά που πρέπει να λάβεις υπόψη σου ανάλογα με τη χρήση που θα κάνεις, όπως για παράδειγμα η μόνωση, ο τύπος σόλας (εύκαμπτη, ημιάκαμπτη ή άκαμπτη), το υλικό (δέρμα ή συνθετικό), η συμβατότητα με κραμπόν ή χιονοπέδιλα κτλ.
Είναι καλύτερα να επιλέξω εύκαμπτη, ή άκαμπτη σόλα;
Το βασικό πλεονέκτημα της εύκαμπτης σόλας είναι ότι το άρβυλο είναι πιο μαλακό και άρα ευκολότερο να περπατήσεις. Αν όμως πρόκειται να κάνεις πεζοπορία σε απότομο έδαφος, ή σε περιοχή με πολλά βράχια και κλαδιά, πολυήμερη πεζοπορία με βαρύ σακίδιο, η εύκαμπτη σόλα δεν είναι η πλέον κατάλληλη, γιατί δεν προστατεύει το πέλμα σου όσο η άκαμπτη. Καλύτερα είναι να επιλέξεις ημιάκαμπτη ή άκαμπτη σόλα, και να φορέσεις τις μπότες για μερικές μέρες πριν την πρώτη σου πεζοπορία, ώστε να μαλακώσουν και να συνηθίσει το πόδι σου.
Τι υλικό να επιλέξω – δέρμα ή συνθετικό;
Το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένο το παπούτσι, επηρεάζει το βάρος, τη διαπνεότητα, την ανθεκτικότητα και την αντοχή του στο νερό. Τα άρβυλα από δέρμα είναι σε γενικές γραμμές πολύ ανθεκτικά,και κατάλληλα για πολυήμερες εκδρομές και ανώμαλο έδαφος, χρειάζεται όμως να φορεθούν αρκετές φορές μέχρι να μαλακώσει το δέρμα και να τα συνηθίσεις. Τα άρβυλα από συνθετικά υλικά είναι γενικώς ελαφρύτερα και στεγνώνουν πιο γρήγορα, αλλά είναι λιγότερο ανθεκτικά και θα χρειαστεί να τα αντικαταστήσεις πιο σύντομα.
Τι άλλο πρέπει να προσέξω στα χειμερινά ορειβατικά παπούτσια για την πεζοπορία μου;
Όπως και σε κάθε outdoors δραστηριότητα, η χρήση της κατάλληλης κάλτσας μπορεί να απογειώσει την απόδοση των παπουτσιών σου. Φρόντισε λοιπόν να προμηθευτείς τις κατάλληλες ισοθερμικές κάλτσες, με έξτρα ενισχύσεις στα σημεία που χρειάζεται για περισσότερη άνεση και προστασία του ποδιού. Διάλεξε κάλτσες από συνθετικά υλικά ή και το γνωστό μαλλί τύπου merino.
Αν βρεθείς σε συνθήκες χιονιού ή πάγου, είναι απαραίτητο για την ασφάλειά σου να έχεις κραμπόν. Όπως οι σόλες, έτσι και τα κραμπόν κυκλοφορούν σε διάφορα επίπεδα ευκαμψίας, οπότε αν για παράδειγμα η σόλα της μπότας είναι εύκαμπτη, τα κραμπόν πρέπει να είναι επίσης εύκαμπτα, διαφορετικά θα σπάσουν. Όταν πας να τα αγοράσεις, πάρε μαζί σου τις μπότες σου για να είσαι σίγουρος ότι ταιριάζουν.
Τέλος, σε περιπτώσεις που έχει πολύ χιόνι, ένα ζευγάρι γκέτες σίγουρα θα σου φανούν χρήσιμες, γιατί εμποδίζουν το χιόνι να μπει μέσα στη μπότα.
Η συντήρηση των ορειβατικών παπουτσιών
Το κομμάτι της συντήρησης είναι πολύ σημαντικό αν θέλεις οι μπότες σου να ζήσουν πολλά χρόνια και να σε ακολουθούν στα βουνά. Μετά από μια εκδρομή σε λασπωμένο έδαφος, αφιέρωσε λίγο χρόνο να περιποιηθείς τις μπότες σου.
Ανάλογα με το αν η μπότα είναι δερμάτινη ή συνθετική, μπορείς να χρησιμοποιήσεις κατάλληλα καθαριστικά υλικά για να καθαρίσεις το πάνω μέρος. Πολλές φορές όμως αρκεί ένα καλό καθάρισμα με μια βούρτσα και χλιαρό νερό. Απόφυγε το απλό σαπούνι και τα σκληρά καθαριστικά γιατί μπορεί να καταστρέψουν τα υλικά, και φυσικά μην βάλεις ποτέ τις μπότες σου στο πλυντήριο! Όσο για τη σόλα, φρόντισε να απομακρύνεις τυχόν χαλίκια ή αγκάθια, γιατί αν παραμείνουν μπορεί με τον καιρό να δημιουργήσουν ρωγμές.
Αν οι μπότες σου είναι βρεγμένες, είναι σημαντικό να τις στεγνώσεις μακριά από εστίες θερμότητας – κοινώς, μην τις βάλεις δίπλα στο τζάκι ή τη σόμπα του καταφυγίου, ή πάνω στο καλοριφέρ, γιατί κάνει κακό στα υλικά.
Τέλος, αν δεις ότι η αδιαβροχοποίηση αρχίζει και χάνεται με τον καιρό, μπορείς να χρησιμοποιήσεις ένα ειδικό spray για να την επαναφέρεις.